دار الحرب
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
| فروع دین |
|---|
| نماز |
|
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز |
| دیگر عبادت‌ها |
|
روزه • خمس • زکات • حج • جهاد امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری |
| احکام طهارت |
|
وضو • غسل • تیمم نجاسات • مطهرات |
| احکام مدنی |
| وکالت • وصیت • ضمانت • کفالت • ارث |
| احکام خانواده |
| ازدواج • ازدواج موقت • تعدد زوجات • نشوز • محارم • طلاق • مهریه • شیردادن • آمیزش • استمتاع • صیغه ازدواج • ام ولد • ظهار • لعان • ایلاء • خلع و مبارات |
| احکام قضائی |
| قضاوت • دیات • حدود • قصاص • تعزیرات |
| احکام اقتصادی |
| عقود: (تجارت • مضاربه • اجاره) • محرمات (رشوه • ربا • احتکار • مکاسب محرمه) • احکام وابسته (مجهول المالک، وجوهات شرعی • کفاره • جزیه) |
| احکام دیگر |
| حجاب • صدقه • نذر • تقلید • خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها • وقف • قسم • فسخ • ابراء • اقاله • وقف |
| جستارهای وابسته |
| بلوغ • فقه • احکام شرعی • توضیح المسائل • واجب • حرام • مستحب • مباح • مکروه • نیت • قصد قربت • مسائل مستحدثه |
دارُالْحَرْب یا دارُالْکُفْر سرزمین‌های خارج از قلمرو حاکمیت اسلام که با کشورهای اسلامی سر جنگ دارند. در این مناطق کفار زندگی می‌کنند و احکام کفر نیز در آنها جاری است و در مقابل آن دارالاسلام قرار دارد. شهید اول دارالحرب را مناطقی می‌داند که در آنها قوانین کفار عمل می‌شود و مسلمانی در آن مناطق زندگی نکند مگر اینکه با کفار پیمانی بسته باشد.
بنا بر نقل تاریخ در دوران پیامبر(ص)، مدینه را دارالاسلام و مکه را پس از هجرت پیامبر به مدینه و پیش از فتح مکه، دارالحرب می‌گفتند اما بعد از فتح، پیامبر(ص) آن را دارالاسلام نامید.
دارالحرب به دو بخش منطقه نبرد و منطقه خطر تقسیم کرده‌اند که هرکدام احکامی خاصی در فقه دارد.
دارالحرب
دارالحرب سرزمین‌هایی که خارج از قلمرو حاکمیت اسلام‌اند و با کشورهای اسلامی سر جنگ دارند. در این مناطق کفار زندگی می‌کنند و احکام کفر نیز در آنها جاری است. در مقابل آن دارالاسلام قرار دارد. در فقه از دارالحرب در بحث‌های صلاة، خمس، جهاد، تجارت و غیره سخن گفته‌اند. شهید اول نقل می‌کند دارالحرب به منطقه‌ای گفته می‌شود که در آنها قوانین کفار اجرا می‌شود و در آنجا مسلمانی ساکن نیست مگر آن که با کافران پیمان صلح بسته است.
بنا بر نقل تاریخ در زمان پیامبر (ص)، مدینه، دارالاسلام بود. در همان دوران، مکه را پیش از فتح و پس از هجرت صحابه پیامبر(ص) به مدینه، دار الحرب می‌گفتند، ولی هنگامی مکه فتح شد، پیامبر (ص) فرمود «پس از فتح مکه، هجرتی نیست» و از آن به بعد، مکه نیز جزو دارالاسلام قرار گرفت.
امروز نیز به کشورهای اسلامی فارغ از وجود حاکم عادل یا غیرعادل، دارالاسلام می‌گویند.
تقسیمات دارالحرب
دارالحرب را از نظر فقهی به دو بخش تقسیم می‌کنند:
- معرکه نبرد: منطقه درگیری مسلمانان با کفار، معرکه نامیده می‌شود و به لحاظ فقهی احکام خاصی دارد.
- منطقه خطر: در حال حاضر خطر نبرد نیست، اما قرارداد صلح و یا امانی هم در کار نیست. از‌این‌رو، مسلمانان در چنین منطقه‌ای امنیت لازم را ندارند.
احکام
فقه اسلامی برای سرزمین‌هایی که بر آنها اصطلاح دارالحرب صدق می‌کند شرایطی را قرار داده است از جمله:
- استفاده از وسایل معابد ویران شده در دارالحرب تنها در مساجد جایز است.
- اموال کافران حربی که در جنگ با آنها به دست آمده، غنیمت مسلمان است.
- برخی فقها می‌گویند، جاری کردن حد بر مسلمان در دارالحرب مکروه است.
- اگر در دارالحرب مسلمانی، مسلمان دیگر را به گمان کافر حربی بودن بکشد، قصاص نمی‌شود و بنا بر قول اکثر فقها دیه نیز برعهده‌اش نیست. و تنها باید کفاره قتل را بدهد.
- گنج پیدا شده در دارالحرب را از آن یابنده آن خواه مسلمان یا غیرمسلمان، دانستند.
- کافر حربی که در دارالحرب اسلام آورده خون واموال منقولش محترم است.
- بر هر مسلمانی واجب است در دارالاسلام اقامت کند. زندگی در دارالحرب تنها در شرایطی خاص مجاز است. از جمله این شرایط، داشتن آزادی عمل در انجام فرائض دینی است.
سرزمین کفار در جهان امروز
بعضی قائل‌اند، در جهان امروز برخی از سرزمین‌های کفار از مصادیق دارالحرب نبوده و ممکن است از مصادیق دیگری باشند که می‌توان با آنها روابط محترمانه برقرار کرد و به آیه ۸ سوره ممتحنه استدلال می‌کنند. مثلا کشور‌هایی که با یکدیگر معاهده صلح دارند و هیچ کشوری به کشور دیگر تعرضی نمی‌کند. از سوی دیگر می‌گویند، برخی از سرزمین‌های کفار از مصادیق دارالحرب هستند. مناطقی که مسلمانان در آنها هیچ‌گونه امنیتی ندارند و احکام کفر در آن جاری است.
خوارج و داعش
نقل می‌کنند، خوارج اعتقاد داشتند می‌توان دارالاسلام را در صورتی که ساکنان آن مرتکب گناهان کبیره شوند دارالحرب نامید. علی جمعه از مفتیان مصر در سخنانی داعش را همان خوارج زمان علی(ع) دانسته و حدیثی ازامام علی (ع) نقل می‌کند که حضرت به خصوصیات این گروه‌ها اشاره کرده است. او می‌گوید، داعش نیز تفکراتی شبیه خوارج دارند، دیگران را کافر و خون آنها را مباح می‌دانند.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ آخوندی، نظام دفاعی اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۷۷.
- ↑ آخوندی، نظام دفاعی اسلام، ۱۳۸۶ ش، ص۱۳۹.
- ↑ مصطفی آخوندی، «نظام دفاعی اسلام»، ص۱۳۹.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۸۴.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۸۴.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۷۵.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۸۱.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۸۳.
- ↑ رضوانی، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۵۴۰.
- ↑ المروزی، الفتن، دارالفکر، ج۱، ص۱۹۰.
- ↑ علی جمعه، «استناد مفتی مصر به سخنان علی(ع)».
منابع
- آخوندی، مصطفی، نظام دفاعی اسلام، قم، نشر سپاه، ۱۳۸۶ش.
- رضوانی علی‌اصغر، شیعه شناسی و پاسخ به شبهات، نشر مشعر، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۴ش.
- لطیفی پاکده، لطفعلی، اسلام و روابط بین‌الملل، قم، نشر زمزم هدایت، ۱۳۸۸ش.
- المروزی، أبی عبدالله نعیم بن حماد، الفتن، حققه سهیل زکار، بیروت، دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع، بی‌تا.
- هاشمی شاهرودی، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت، قم، مرکز دایرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۲ش.
مطالعه بیشتر
- لطیفی پاکده، لطفعلی، اسلام و روابط بین‌الملل.
- آخوندی، مصطفی، نظام دفاعی اسلام.
- جعفریان، رسول، مقاله «نظریه دارالحرب - دارالاسلام و تعریف کفر در فقه حنفی».
پیوند به بیرون